Khi đọc sách hay báo được dịch từ bản gốc tiếng Anh, chắc hẳn nhiều bạn đã quen với các thuật ngữ được viết hoa như “Thung lũng Silicon”, “Đại học Harvard”, “Phố Wall”,…
Trong tiếng Anh, tất cả các danh từ riêng như tên tiểu bang, tên thành phố, tên công viên, tên con phố, tên sông/hồ, tên ngọn núi, tên trường đại học… đều được viết hoa (bao gồm cả từ đệm vốn là một danh từ chung đi kèm). Ví dụ như:
- Tên tiểu bang: California State
- Tên thành phố: New York City
- Tên công viên: Grand Canyon National Park
- Tên con phố: Street Wall
- Tên sông/hồ: Lake Michigan
- Tên ngọn núi: Mount Everest
- Tên trường đại học: University of Oxford
- …
Trong khi đó trong tiếng Việt, quy tắc viết hoa là chỉ viết hoa danh từ riêng, không viết hoa danh từ chung. Ví dụ:
- thành phố Hồ Chí Minh, thủ đô Hà Nội
- công viên Hoàng Văn Thụ, công viên Thủ Lệ
- đường Nguyễn Thị Minh Khai, đường Hàn Thuyên
- sông Hồng, sông Cửu Long
- núi Bà Đen, núi Tà Lơn
- …
Đây là điểm khác biệt về quy tắc viết hoa giữa tiếng Anh và tiếng Việt, mà hầu như ai học qua bậc giáo dục phổ thông với các môn như Tiếng Việt hay Ngữ văn đều đã được học qua. Tuy nhiên, khi chuyển ngữ Anh-Việt ở thời kỳ đầu, nhất là trên các phương tiện truyền thông báo chí, một số người dịch có thể vì trọng bản gốc nên mới lựa chọn giữ nguyên cách viết hoa như vậy cho an toàn, thay vì xử lý thêm một bước cho đúng với quy tắc viết hoa trong tiếng Việt. Từ đó mới hình thành những quy ước chung mà dùng mãi thành quen trong lĩnh vực báo chí lẫn xuất bản như “Thung lũng Silicon”, “Đại học Harvard”, “Phố Wall” kể trên.
Cho đến thời điểm hiện tại (năm 2022), hầu hết các đơn vị xuất bản đều vẫn giữ quy ước viết hoa danh từ riêng của một số địa danh hay tên trường đại học nổi tiếng như cách viết hoa trong tiếng Anh. Bởi lẽ độc giả đã quen với cách viết này, khi chuyển về viết đúng như “thung lũng Sillicon”, “đại học Harvard”, “phố Wall” thì lại thấy có gì đó sai sai – dù thực tế đây mới là cách viết đúng.
Tuy nhiên, đối với các danh từ riêng tiếng Anh của những địa danh không quá nổi tiếng và không được dùng thường xuyên trên các phương tiện truyền thông, chúng ta vẫn nên tuân theo quy tắc viết hoa trong tiếng Việt để quen mắt hơn.
