Nhiều người có tuổi ở Mỹ đã từng lớn lên với những trò chơi ngoài trời mà không cần đến bất kỳ thiết bị điện tử nào. Đối với trò chơi “Kick the can” (Đá lon), tất cả những gì bạn cần là một chiếc lon cũ, một người đi tìm và tất cả những người chơi còn lại sẽ trốn. Luật chơi ở đây là người được chỉ định phải bảo vệ cái lon và đi tìm những người đang trốn, bất kỳ ai bị bắt được sẽ phải về khu vực giam giữ. Mấu chốt chính là nếu một trong số những người đang trốn nào có thể đá đổ được cái lon trước khi bị bắt, tất cả những người còn lại sẽ được tự do.
Trò chơi này đã có thời kỳ rất được ưa chuộng trong suốt giai đoạn Đại Suy thoái tại Mỹ. Vào đầu những năm 1960, nó đã biến mất hoàn toàn (mặc dù các yếu tố chính trong trò chơi vẫn được giữ lại ở một số hoạt động ngoài trời khác).
Nguồn ảnh: Pinterest
Sự ra đời cụm từ “Kick the can down the road”
Vào khoảng giữa năm 1980, một cụm từ mới đã bắt đầu được nhắc đến tại Quốc hội Mỹ. Theo cách nói của một số nhà lập pháp, “kick the can down the road” là cụm từ bóng bẩy và mang tính chỉ trích nhẹ, đề cập đến việc giải quyết một công việc hay vấn đề một cách trì trệ.
Vào năm 1988, cụm từ này thu hút sự chú ý của William Safire, người phụ trách chuyên mục ngôn ngữ của tờ New York Time. Ông đã khẳng định hình ảnh này là “một cách ẩn dụ tuyệt vời. Ai mà không từng một lần chơi trò đá lon này khi còn nhỏ hoặc chỉ đơn thuần là đá cái lon hoặc một cái thùng về phía trước?”. Theo Safire, ẩn dụ này “tóm tắt chính xác những tiến bộ dù khó khăn nhưng rõ ràng”. Sau đó, cụm từ “Kick the can down the road” sớm được ông dùng trong các bài viết của mình.
Nhưng cách giải thích của Safire không được chấp thuận rộng rãi, đặc biệt là vì cụm từ này rõ ràng không thể hiện sự tiến bộ ở bất kỳ hình thức nào. Một số sách tham khảo đã đi đến thống nhất: “Kicking the can down the road” không có ý nghĩa gì khác ngoài sự trì hoãn.
Ví dụ:
Edward Rowny, a senior U. S. arms control adviser, said Wednesday night the United States should work out an explicit agreement with the Soviet Union to go ahead with the Star Wars program and not “kick the can down the road”.
(Tạm dịch: Edward Rowny, cố vấn cấp cao về kiểm soát vũ khí tại Mỹ, cho biết vào tối thứ Tư, Hoa Kỳ nên vạch ra một thỏa thuận rõ ràng với Liên Xô để tiến hành chương trình Star Wars và không được trì hoãn.)
— Theo The World (Coos Bay, OR), ngày 04/02/1988
Tuy nhiên vẫn có thứ gì đó vẫn ám ảnh với Safire, bởi vì 15 năm sau, ông ấy tiếp tục quay trở lại đề tài này. Lần này, Safire thừa nhận phép ẩn dụ này không chỉ ít liên quan đến trò chơi đá lon mà còn không dùng để mô tả một quá trình. Thay vào đó, cụm từ này ngụ ý, “chỉ cần bạn đi bộ dọc theo con đường, đá cái lon phía trước, xem nó lăn, rồi lại tiếp tục đá cái lon cho đến khi nào đến đích, hoặc đến khi nào thấy chán thì bạn sẽ để người bạn đi cùng đá cái lon tiếp tục đi xa hơn”.
Nguồn ảnh: Financial Times
Nhưng thực tế có ai trong chúng ta đã từng đá cái lon xuống đường với ý định để bạn mình đá tiếp suốt quãng đường còn lại? Và phần còn lại của con đường chính xác sẽ dẫn đến đâu? Khi thiếu đi những giải thích rõ ràng, chúng ta có thể để trí tưởng tượng của mình bay cao bay xa: Có thể cái lon là một thứ rác mà bạn đang nghịch ngợm và có ý định sẽ nhặt nó lên sau, hoặc đó chỉ là một thứ mà bạn chơi xong rồi và không có ý định gì với nó nữa.
Ví dụ: The average American knows what’s going on, I think. And I think they know that the Congress will continue to kick this can down the road and that they’ve got to act.
(Tạm dịch: Tôi cho rằng, hầu như tất cả những người Mỹ đều hiểu chuyện gì đang xảy ra. Có thể Quốc hội sẽ tiếp tục trì hoãn lại điều này và người dân phải bắt tay vào hành động.)
— George Bush, Public Papers of the Presidents of the United States
Ngụ ý đằng sau cụm từ “Kick the can down the road”
Một tình huống khác có thể xảy ra: Bạn nhìn thấy một cái lon bị vứt bỏ trên đường gần nhà và bạn đá nó qua nhà hàng xóm để họ phải nhặt nó lên. Tất nhiên, một miếng rác có phải là biểu tượng thích hợp cho vấn đề liên quan đến lập pháp hay không còn là câu hỏi nằm ngoài mục đích bài viết của chúng ta. Câu hỏi đặt ra rằng, liệu việc trì hoãn quyền lập pháp này có phải đơn thuần để chỉ về việc trì hoãn hay ngụ ý đến một điều đang bị cố ý tránh né và người ta hy vọng rằng bằng cách nào đó vấn đề này sẽ biến mất hoặc rơi vào tay một người khác.
Đến những năm 1980, tên trò chơi “Kick the can” vẫn còn đọng lại trong ký ức của nhiều người, nhưng không hẳn là theo đúng bản chất của nó. Bản thân cái tên đã gợi cho nhiều người liên tưởng tới cách nhìn nhận hạ thấp giá trị môn bóng đá – nghĩa là, một môn thể thao đồng đội mà bạn thường xuyên chuyển giao bóng cho người khác, do đó tạm thời quên đi trách nhiệm của bản thân đối với trái bóng.
Vì vậy, việc hiểu thấu đáo được cụm từ “kick the can down the road” còn một chút bí ẩn và chúng ta phải chấp nhận rằng những giải thích hợp lý cũng chỉ đưa được chúng ta đến đây. Những kiểu gán ghép giải thích theo nghĩa đen này đương nhiên rất ít được các nhà ra quyết định quan tâm, thậm chí, cũng không thể làm giảm bớt đi mức độ phổ biến của cụm từ vốn đã được đưa vào thảo luận trên khắp đất nước.
Nguồn biên dịch: Merriam-webster
