Thoạt lướt sơ qua trang web Vocabulary.com, bạn sẽ thấy giao diện của trang có phần hết sức bình thường, thậm chí còn hơi học thuật giống như trang web của một tổ chức giáo dục. Nhìn chẳng giống một trang web có thể giúp bạn học từ vựng tiếng Anh tốt được! Vậy Vocabulary.com có điểm gì để mình gọi đó là “chân ái” của mình trong việc học từ vựng tiếng Anh?
Quá trình vật lộn với từ vựng tiếng Anh
Đối với một người chỉ bắt đầu học tiếng Anh thực sự kể từ khi ra trường như mình, quá trình học tiếng Anh cả một quãng dài trước đó – từ cấp hai cho đến đại học – chỉ đơn thuần là học để đối phó vì chương trình giáo dục yêu cầu, chứ mình không học vì thích hay học vì để ứng dụng trong công việc và cuộc sống. Đến khi bắt đầu hành trình tự học tiếng Anh thực sự, mình chợt nhận ra một điều rằng vốn liếng từ vựng mình nhớ được lâu và nhiều nhất là từ việc chép từ vựng tiếng Anh thời đi học theo yêu cầu của giáo viên. Một hình thức hết sức nhàm chán nhưng tính ra cũng hữu ích phần nào.
Tuy nhiên, khi bạn học tiếng Anh ở độ tuổi trưởng thành, bạn không còn đủ kiên nhẫn và thời gian để chép từ mới sau mỗi buổi học như thời học sinh. Cá nhân mình cũng từng thử qua một số phương pháp như flashcard, các ứng dụng học tiếng Anh trên điện thoại (như Memrise),… thì thấy chúng chỉ có hiệu quả trong ngắn hạn, tức khi nào bạn còn duy trì phương pháp ấy thì bạn vẫn còn nhớ từ, nhưng khi bạn bỏ hẳn một thời gian thì não bạn cũng không nhớ gì cả.
Mình từng có 4 năm học tiếng Anh liên tục sau khi ra trường, học và luyện thi TOEIC cho tới IELTS, học hết tất cả các khóa tiếng Anh từ căn bản nhất tới nâng cao nhất của hai trung tâm tiếng Anh mình theo học. Và vấn đề lớn nhất của mình là: Công việc của mình làm thời điểm ấy không liên quan gì tới tiếng Anh và cũng không có môi trường để mình thực hành. Thế là chỉ sau 4-5 năm đi làm, lượng từ vựng tiếng Anh rất lớn (cũng như các kiến thức tiếng Anh khác) từ quá trình luyện TOEIC, IELTS hầu như mình đều quên sạch sành sanh, vì thực tế không dùng thì làm sao trí não bạn ghi nhớ được sau ngần ấy năm?
Mãi sau này, mình mới nhận ra một điều: Cách học tiếng Anh tốt nhất dành cho người tự học là nên học tiếng Anh ứng dụng, tức bạn học những kiến thức mà bạn có thể ứng dụng vào thực tế công việc hay cuộc sống của bạn. Khi bạn có môi trường và cơ hội dùng đi dùng lại kiến thức ấy, chúng mới ghi khắc vào tâm trí bạn và bạn mới nhớ lâu hơn được. Và trong hành trình ấy, mình cũng khám phá ra được một công cụ học từ vựng hữu ích là trang Vocabulary.com.
Vocabulary.com có gì đặc biệt?
Đầu tiên, Vocabulary.com có hai dạng list từ vựng khác nhau:
1. List từ vựng có sẵn: được tổng hợp theo từng quyển sách hoặc theo chủ đề. Ví dụ chủ đề “Get a life” là tập hợp sách về tiểu sử của những nhân vật phi thường, hay chủ đề “Historical document” là tập hợp các tài liệu về lịch sử. Ngoài ra còn có các chủ đề khác như chính trị, địa lý, giáo trình,… Mỗi cuốn sách hoặc mỗi chủ đề nhỏ như vậy bao gồm hàng trăm từ mới tiếng Anh dành cho người học.
2. List từ vựng tự xây dựng (tính năng My list) do bạn trực tiếp đăng tải lên. Thao tác hết sức dễ dàng là copy & paste list từ vựng có sẵn của bạn thì hệ thống Vocabulary.com sẽ ghi nhận và tạo ra một list từ vựng theo tên bạn đặt.
Với tính năng này, khi đọc một bài báo hay một quyển sách tiếng Anh bất kỳ, bạn có thể chủ tâm lưu lại những từ vựng mới vào một danh sách riêng, có thể phân theo từng cuốn sách hoặc theo từng chủ đề riêng biệt. Khi danh sách được khoảng 50-100 từ thì bạn có thể dùng tính năng này để khởi tạo list học từ vựng tiếng Anh của riêng mình.
Ví dụ khi đọc cuốn “A Practical English Grammar” của cố Giáo sư Lê Tôn Hiến, mình lọc được ra khoảng 107 từ vựng tiếng Anh hoàn toàn mới mà mình không biết, chỉ mới gặp lần đầu hoặc từng gặp rồi mà không nhớ nghĩa để có thể ôn đi ôn lại.
Thứ hai, khác với kiểu học flashcard chớp nhoáng của một số ứng dụng học từ vựng tiếng Anh, ở Vocabulary.com có một cơ chế học từ vựng đặc biệt thú vị đó là trò đoán nghĩa và giải nghĩa từ. Ví dụ khi bạn vào học từ vựng ở một list bất kỳ, bạn sẽ bắt gặp một câu hỏi như sau:
Ở đây “recourse” là một từ mới, và bạn phải thử đoán nghĩa của từ này thông qua 4 đáp án được gợi ý bên dưới. Nếu bí quá bạn có thể chọn gợi ý 50/50 để loại bớt 2 đáp án sai. Khi bạn chọn được đáp án đúng, kết quả sẽ hiển thị như sau:
Phần giải nghĩa từ sẽ xuất hiện ở bên phải, dĩ nhiên là hoàn toàn bằng tiếng Anh. Tới đây, lời khuyên chân thành của mình là bạn khoan dùng Google Translate hay bất cứ công cụ từ điển Anh-Việt nào để tra nghĩa tiếng Việt ngay và luôn, vì tra kiểu chớp nhoáng như vậy sẽ không giúp bạn ghi nhớ từ vựng được lâu nếu không có sự động não.
Ở phần giải nghĩa từ, phần chữ lớn là nghĩa chính của từ đó được trình bày giống kiểu giải nghĩa theo từ điển Anh-Anh, với các từ vựng ở mức độ khó cơ bản, gần như đọc là hiểu được ngay. Ví dụ khi đọc qua thì mình có thể hiểu được ý chính: “Recourse là nguồn giúp đỡ. Nếu bạn thất bại vì cái X gì đó (một từ mới) mặc dù bạn đã học hành vất vả tới điên đầu, bạn có thể không còn recourse nào khác ngoài việc thuê một gia sư”. Với ý chính đã hiểu sơ lược, bạn hãy thử vận dụng năng lực ngôn ngữ của mình để tìm ra một nghĩa cho từ recourse, đó có thể là sự giúp đỡ, sự cầu viện, sự cầu cứu,… Sau khi đã có đáp án cho riêng mình, bạn mới nên tra lại từ điển Anh-Việt để lấy nghĩa chính xác của từ đó và đối chiếu lại với nghĩa mà bạn hình dung. Chính vì quá trình vận dụng nơ-ron thần kinh hao tâm tổn sức tới như vậy thì bạn mới có khả năng ghi nhớ từ vựng đó lâu hơn, thay vì nhìn từ tiếng Anh rồi nhìn nghĩa tiếng Việt trong chớp nhoáng thì bảo đảm qua 24 giờ sau gần như là quên luôn.
Một điểm khác khiến mình rất thích ở Vocabulary.com là phần truy về từ nguyên của từ vựng tiếng Anh đó, qua phần chữ nhỏ trên hình. Phần lớn các từ vựng tiếng Anh đều có nguồn gốc từ tiếng Latin và phần thông tin thêm này cũng giúp người học hiểu một từ vựng từ gốc rễ khởi sinh của nó cũng như sự phát triển về mặt ngữ nghĩa theo thời gian. Chỉ qua một từ vựng nhỏ xíu mà bạn học được quá nhiều thứ thú vị!
Lưu ý: Để kích hoạt chế độ học từ vựng như mình mô tả ở trên, khi chọn một list từ vựng bất kỳ, bạn hãy chuyển sang tab Learn và chọn Practice. Tab Teach chỉ dành cho giáo viên muốn dạy cho học sinh và phải trả phí, còn tab Learn dành cho người tự học thì hiện vẫn đang miễn phí.
Ngoài giao diện website, Vocabulary.com cũng có ứng dụng trên điện thoại di động mà bạn có thể tải và thử trải nghiệm. Với kho list từ vựng đa dạng có sẵn và list từ vựng tự tạo linh hoạt, bạn có thể ôn đi ôn lại list từ vựng tiếng Anh của bạn nhiều lần cho đến khi ghi nhớ được nghĩa và nâng xác suất chọn đáp án đúng lên cao nhất có thể.
