Chúng ta đã có một ý niệm tổng quát về câu Anh ngữ, về hai phần của mỗi câu, về những đơn vị của mỗi phần và mối tương quan giữa các đơn vị ấy. Đó là những điều cần biết về cách đặt câu. Bây giờ tôi xin hầu chuyện với các bạn về những điều cần biết về cách dùng chữ để phát biểu cho đúng cái ý mình muốn nói.
Trước hết nói về động từ thì một trong những vấn đề quan trọng nhất là vấn đề “thì” và “thời”. Chúng ta không nên nhầm lẫn 2 chữ này: thời (time) là thời gian, một khái niệm quen thuộc của con người và là một cái gì độc lập đối với ngôn ngữ, không hề chịu sự chi phối của ngôn ngữ. Còn thì (tense) chỉ là một hình thức động từ, chúng ta dùng để chỉ một mối tương quan thời gian nào đó. Nó là một hình thái của ngôn ngữ và biến đổi theo quy luật của một ngôn ngữ.
Động từ Anh ngữ có hai “thì đơn” (simple tense) tức là hình thức biến đổi của chính động từ mà không có chữ nào phụ thuộc và nhiều “thì ghép” (compound tense) tức là những hình thức biến đổi của động từ có thêm một hoặc nhiều chữ phụ thuộc.
Hai “thì đơn” gọi là Simple present (thí dụ: He writes) và Simple Past (thí dụ: He wrote).
Nhưng điều chúng ta cần chú ý là Thì hiện tại (Present tense) không những có thể dùng cho thời hiện tại mà còn có thể dùng cho cả thời quá khứ và tương lai. Thí dụ:
Mr. Brown sells books.
Động từ “sells” trong câu này ở vào thì hiện tại, nhưng nó miêu tả hoạt động của ông Brown trong cả 3 thời quá khứ, hiện tại và tương lai. Câu này có nghĩa là: Ông Brown làm nghề bán sách. Năm ngoái ông ta bán sách, năm nay ông ta bán sách và sang năm ông ta cũng sẽ bán sách.
Ngược lại, thì quá khứ (past tense) cũng có thể được cho thời hiện tại hoặc tương lai, chứ ko phải hễ một động từ được dùng ở Past tense là nó nhất thiết phải chỉ thời quá khứ. Thí dụ:
- I wrote a letter to my brother last week.
- If I wrote to my brother now, he would receive the letter on Tuesday.
- If I wrote to my brother tomorrow, he would receive the letter next week.
Trong câu thứ nhất, động từ “wrote” ở vào thì quá khứ và thời quá khứ. Trong câu thứ hai, động từ “wrote” ở vào thì quá khứ nhưng thời hiện tại. Và trong câu thứ ba, động từ “wrote” cũng vẫn ở thì quá khứ nhưng cái thời lại là thời tương lai.
Vậy trong khi học cách dùng động từ, chúng ta đừng nên lầm present time với Present Tense, past time với Paste Tense, future time và Future Tense. Chúng ta sẽ có nhiều dịp trở lại vấn đề này.
Trần Nhã
